آجر نسوز

آجر نسوز در واقع نوعی چینی است که از انواع خاکهای نسوز تهیه می‌شود .

چینی ، همان سرامیک با کیفیت است که دارای ساختاری ظریفتر و متراکم تر از سفال است .

درجه حرارت پخت آجر نسوز ، حدود 1500 درجه سانتی‌گراد است .

انواع آجر نسوز و موارد کاربرد آنها به شرح زیر است :

آجر نسوز آلومینیومی:

این آجرها ، حاوی درصد بالایی از آلومین (Al₂O₃ ) هستند .

آنها را از مخلوط کائولن ، بوکسیت و کروندوم که بیش ار 70% آلومین دارد ، تهیه می‌کنند .

دمای پخت این آجرها حدود 1200 تا 1800 درجه سانتی‌گراد است .

از این نوع آجر برای پوشاندن جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد استفاده می‌شود .

به علت مقاومت این آجرها در برابر مواد قلیایی ، از آنها بعنوان پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان و شیشه هم استفاده می‌شود .

آجر نسوز سیلیسی :

بخش عمده این آجرها از خاک‌ سیلیسی که به کوارتزیت معروف است تشکیل می‌شود.

کوارتزیت شامل 95 درصد SiO₂ و به مقدار جزئی Al₂O₃ ، Fe₂O₃ ، Ti₂O ، K₂O و Na₂O می‌باشد .

از این آجرها در گذشته برای پوشش جداره درونی کوره‌های تولید فولاد استفاده می‌شد .

ولی به علت رسانایی گرمایی زیاد و نفوذناپذیری در مقابل گازها ، امروزه بیشتر برای پوشاندن جداره درونی کوره‌های تولید خمیر شیشه در کارخانه های شیشه سازی ، کوره های کک سازی گازسوز و کوره‌های تولید سرامیک استفاده می‌شود .

آجر نسوز ویژه :

این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند که در صنعت کاربردهای ویژه‌ای دارند.

این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه تهیه می‌شوند .

متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از :

آجر نسوز اکسید کروم – کوروندوم :

این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسید کروم I  و  II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (Al₂O₃ ) هستند و در مقابل مواد قلیایی مقاومند .

از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود .

آجر نسوز زیرکونیوم :

این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود .

بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم ، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای با درجات حرارت بالا می‌باشد .

از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک ، ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و  Zr₂O (اکسید زیرکونیوم) خالص بدست می آید .

Zr₂O مقاومت گرمایی زیادی دارد .

به همین دلیل از آن در ساختن بوته ‌های  ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهنده نوترون استفاده می‌شود .

آجر نسوز اکسید کروم :

این نوع آجر حاوی 95 درصد Cr₂O₃ می‌باشد . برای تهیه آن از Cr₂O₃ سنتزی استفاده می‌شود .

از این نوع آجر در تولید کوره ذوب خمیر شیشه در صنعت شیشه‌سازی استفاده می شود .

آجرهای نسوز قلیایی :

این آجرها شامل SiO₂ و اکسید منیزیم (MgO )  می‌باشند .

برای تهیه اکسید منیزیم ، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت) یا دولومیت را در دمای بین 550 تا 1800درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند .

از این آجرها برای پوشش جداره درونی کوره‌های باز تولید فولاد ، کوره‌های دوار در کارخانه‌های تولید سیمان و در قسمتهای بالای کوره های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی ، استفاده می‌شود.